اخلاقِ ناصری و فنِّ رعیت‌پروری !

اخلاق ناصری [نوشته‌ی خواجه نصیرالدین طوسی] در سه مقاله تنظیم شده است . فصل پنجم از مقاله‌ی سوم آن "در سیاست خدم و آداب اتباع ملوک" نگاشته شده ، جالب است که در این بخش خواجه نصیر بارها به سخنان ابن‌مقفع (۷۵۹ م) و نوشته‌های اخلاقی و سیاسی او ، به‌ویژه کتاب‌های آداب - ادب‌اصغیر و ادب‌الکبیر - او استناد می‌جوید . ابن‌مقفع مترجم کلیله و دمنه ، خداینامه و سیرالملوک یا سیرت ملوک فرس و دیگر کتاب‌ها است که همه بر پایه‌ی روابط اضطراری هیأت حاکمه و طبقات مردم ایران پیش از اسلام تدوین یافته است ، و همه با یک هدف :
آموزش تمکین بی چون و چرا ، در جهان روابط اضطراری ، تزریق همسان‌سازی با استبداد ، اعانت به ظالم و پرهیز از درگیری با خودکامه‌گان .
[...]
جلوگیری از رشد عزت‌نفس ، ممانعت از ریشه‌گیری مناعت طبع ، فراداشت سد در راه شکوفایی استقلال شخصیت .
تشویق چاپلوسی ، بله‌قربان بله‌قربان گفتن پروری ، پرورش گله‌ای از بزهای اخوش ، تکثیر توده‌های برده‌صفت ، فراسازی آدمک‌هایی کلیشه‌ای ، مجسمه‌هایی کوکی ، تابع ، فاقد اراده ، رقصندگان به هر ساز ، آلات فعل ، و وسیله‌ی اجرای مقاصد ! ایجاد سیاهی‌لشکر از بازیگران نقش مردگان در صحنه‌ی زندگان ... زندگان دل‌مرده ، مردگان زنده‌نما و سایه‌های آدم‌ها !
وهمه ؟!
به بهانه‌ی مصلحت موقت بینوایان در ادامه‌ی یک زندگی ننگ‌بار ، و کامروایی جاوید زورمندان در شرایطی دلخواه به بهای تباهی همه‌چیز دیگران .
و پی‌آمد ؟!
رشد سرطانی انبوهی از دوزیستان ، شخصیت‌های دوپاره ، از هم شکافته ، وجدان‌های پریشان ، انسان‌های از خود بیگانه ، خودباخته ، دوگو ، دو رو ، حتی در زمره‌ی روشن‌اندیش‌ترین روشنفکران !
خطِ سوم _درباره‌ی شخصیت ، سخنان و اندیشه‌ی شمس تبریزی ( ناصرالدین صاحب زمانی )

مزایای حمله‌ی مغول !

شادروان عباس اقبال -بدون بیان فنی درباره‌ی یاسابخشی نوین مغول ، به‌جهانی آشفته و بی‌اعتقاد به یاسای [قوانین] خود- از پی‌آمدهای سودمند حمله‌ی مغول به ایران ، اینچنین یاد می‌کند :
"استیلای مغول ، بعد از خرابی و قتل و غارت و تنزل تمدن اسلامی و انحطاط ادبیات فارسی ... اثرات بالنسبه خوبی نیز کرده است که ما در اینجا فقط به ذکر فهرستی از آنها اکتفا می‌کنیم ...:

•  آوردن عموم ممالک متمدن آسیا ، از ساحل اقیانوس کبیر تا حوالی بحر مدیترانه ، در تحت یک حکومت و یک‌طرز اداره .
•  امن کردن راه‌ها و برداشتن موانعی که سابقاً به‌واسطه‌ی اختلاف ممالک و دشمنی آنها با یکدیگر ، در طریق بسط روابط تجارتی وجود داشت ، و رواج بازار تجارت و داد و ستد بین آسیای شرقی و غربی از طرفی و آسیا و اروپا از طرف دیگر .
•  پیدا شدن روابط سیاسی بین آسیا و اروپا و مبادله‌ی سفرا بین خوانین مغول و سلاطین عیسوی فرنگ .
•  مربوط شدن فضلای چینی ، اویغوری ، بودایی ، ایرانی ، عرب و فرنگی با یکدیگر ، و اختلاط معلومات و افکار ایشان با هم و انتشار نقاشی چینی در ممالک اسلامی و غیره .
•  انتشار زبان فارسی در ممالک آسیای شرقی و نفوذ وزراء و مدبرین ایرانی در ممالک غیرمسلمان مطیع مغول و داخل شدن ایشان در ادارات چین و رواج مذهب اسلام در این مملکت ." (تاریخ مغول ۱۰۹-۱۰۸)

خطِ سوم _درباره‌ی شخصیت ، سخنان و اندیشه‌ی شمس تبریزی ( ناصرالدین صاحب زمانی )