در باب شناخت مردم !

شمس آگاهانه معتقد است که همه‌چیز را برای همه‌کس نمی‌تواند گفت ، و نیز نباید گفت . واکنش توده‌های بی‌تفاهم ، اگر متعصب باشند 'تکفیر' است و اگر لاابالی و بی‌تعصب باشند 'نیشخند' و 'تحقیر' است . (ش۵۹) از این‌روی سرانجام پس از همه گقت‌های خود ، تأکید می‌کند که سخن بیش از این نیارم گفتن . تنها "ثلثی گفته شد ."(ش۱۶۶)
به پندار شمس ، خود را باید پنهان ساخت . مردمان را باید سخت آزمود ، آنگاه به حریم شخصی خویشتن اجازه‌ی ورودشان داد ! لکن آیا این آزمایش کاری آسان است ؟!
شمس ، خود آن‌را کاری بس دشوار می‌داند . تا جائیکه که می‌گوید :
"شناخت این قوم مشکل‌تر است از شناخت حق !"(ش۲۲۵)
خطِ سوم _درباره‌ی شخصیت ، سخنان و اندیشه‌ی شمس تبریزی ( ناصرالدین صاحب زمانی )