اگر خدا نبود !

... پسرجان می‌دانی ، گناهکارِ پیری در قرن هجدهم بود که اظهار داشت اگر خدا نبود ، لازم بود اختراعش کنند .° S'il n'existait pas Dieu, il faudrait l'inventer و انسان درواقع خدا را اختراع کرده است . و آنچه غریب است ، آنچه حیرت‌آور است ، این نیست که خدا درواقع وجود داشته باشد ؛ حیرت‌آور این است که چنان اندیشه‌ای ، یعنی اندیشه‌ی ضرورت وجود خدا در ذهن چنان جانور وحشی و شریری چون انسان وارد شود . آنقدر مقدس و احساس‌برانگیز و حکیمانه ، و اعتباری بزرگ برای انسان که نگو .

برادران کارامازوف ( فئودور داستایوفسکی )

°"اگر خدا وجود نمی‌داشت ، اختراعش می‌کردند ." از یکی از رسالات ولتر .