مباحثِ منطق

... نزد منطقیانِ مسلمان ، منطق مشتمل بر هشت کتاب یا هشت مبحث است که آنها را فارابی در 'احصاء‌العلوم' چنین آورده است :

• کتاب المقولات ؛ به یونانی : قاطیغوریاس .
• کتاب العبارة ؛ به یونانی : باری‌ارمینیاس .
• کتاب القیاس ؛ به یونانی : آنالوطیقای اول .
• کتاب البرهان ؛ به یونانی : آنالوطیقای ثانی .
• کتاب الجدل ؛ به یونانی : طوبیقا .
• کتاب السفسطة ؛ به یونانی : سوفسطیقا .
• کتاب الخطابة ؛ به یونانی : ریطوریقا .
• کتاب الشعر ؛ به یونانی : بوطیقا .

این هشت مبحث به‌اضافه‌ی مبحثی در آغاز ، تحت عنوان 'مدخل' یا 'ایساغوجی' که در بابِ الفاظی است که بر معانی کلی دلالت دارند ، مجموعه‌ای منطقی را که 'اُرگانون' گویند ، تشکیل می‌دهد .
کتاب‌های هشت‌گانه‌ی منطق ، از آنِ ارسطو است و مدخل یا ایساغوجی از آن‌ِ فوفوریوس صوری (۲۳۳-۳۰۴ م) است ، که آن‌را به‌عنوان مقدمه‌ای برای ورود به مباحث اصلی منطق ، به مجموعه‌ی ارسطو افزوده است .
متافیزیک ابن‌سینا ( نصرالله حکمت )