بعد از دلار (؟)

زمانیکه عصر پترودلار پایان پذیرد ، آیا این پایان پُر سر و صدا خواهد بود یا اینکه با آه و ناله همراه خواهد بود ؟ تاریخ مطلب خاصی را برای ارائه در این‌باره ندارد . همانطور که در فصل قبل بیان شد ، زوال پوند انگلیس° سی‌سال و دو جنگ‌جهانی طول کشید و جمع شدن یک امپراطوری حتی می‌تواند بیشتر نیز طول بکشد . آیا داستان مشابهی برای ایالات‌متحده وجود دارد ؟ شاید ، اما سه عامل به‌نحو مجاب کننده‌ای نشان می‌دهد که برداشتن دلار نسبتاً سریع و نگران‌کننده خواهد بود :

• نخست اینکه بریتانیا در دوران شکوفایی خود بر جهانی بسیار متفاوت حکومت می‌کرد . بسیاری از مناطق پر جمعیت ، از لحاظ اقتصادی در سده‌های نسبتاً تیره‌ی خود به‌سر می‌بردند و تهدیدی برای هژمونی بریتانیا محسوب نمی‌شدند ؛ اما امروزه چند مرکز قدرت مالی ازجمله روسیه ، چین و برزیل با توانایی فنی برای ساخت سیستم‌های مستقل از دلار وجود دارند که دارای قدرت کافی برای جذب مشارکت گسترده‌ی بین‌المللی هستند .
• دوم اینکه ، امروزه به‌دلیل افزایش ظرفیت محاسباتی در هرجا ، تَرک دلار آسان‌تر خواهد بود . در عصر خودکار و دفترکل ، نگه‌داشتن حساب‌ها به‌صورت چند ارز ، جز برای مؤسسات بازرگانی برای هیچکس عملی نبود . امروزه به‌لطف مدیریت مدرن داده‌ها ، هر مؤسسه‌ی تجاری که خواهان این امر باشد می‌تواند یک حساب بانکی چند ارزی داشته باشد و سیستم حسابداری چند ارزی خود را به‌راه بیاندازد ؛ بنابراین نیاز به یک ارز ذخیره که به‌عنوان یک زبان مشترک مالی برای تجارت بین‌الملل عمل کند دیگر احساس نمی‌شود ؛ پس خداحافظی کردن از دلار در این عصر بسیار از آسان‌تر از ترک پوند در قرن گذشته خواهد بود .
• سوم اینکه حجم دارایی‌هایی که از آنها اجتناب می‌شود بی‌سابقه خواهد بود . به‌دلیل قابلیت بازخرید پوند به‌جای طلا ، بریتانیا هرگز به افراطی که ایالات‌متحده در سوءاستفاده از موقعیت خود به‌عنوان صادر کننده ارز ذخیره‌ی جهانی انجام داد نزدیک نشد . ایالات‌متحده در سال ۱۹۷۱ ، زمانیکه رئیس‌جمهور نیکسون سفره‌ی طلا را جمع کرد ، از نظم طلا دور شد . از آن‌زمان صادر کردن دلار و سندهای بدهکاری بر پایه‌ی دلار یک صنعت روبه‌رشد بوده است که البته چنین موردی در رابطه با پوند وجود نداشت ؛ بنابراین حجم دارایی‌های دلاری که خارجی‌ها از آن دوری می‌کنند بسیار بزرگ‌تر خواهد بود .

جنگ سردتر ؛ چگونه تجارتِ جهانیِ انرژی از دست آمریکا خارج می‌شود ؟ ( مارین کاتوسا )

°قبل از جنگ جهانی اول ، پوند استرلینگ بریتانیا ارز حاکم دنیا بود . البته نه دقیق مثل دلار امروز ، بلکه چیزی شبیه به آن . این موفقیتی برای کارگزاران بریتانیایی بود که این نقشِ خوب را به پوند داده بودند . سیستم تولیدی که آنها ایجاد کرده بودند بسیار کارآمدتر از کارگاه‌های هنرهای دستی بود که بعدها ایجاد کردند ، چراکه این سیستمِ تولید در بازارهای صادراتی بود . دیگر کشورها مواد خام را به بریتانیا می‌فروختند و بریتانیا با ایجاد ارزش افزوده آنها را به محصولات صنعتی که عمدتاً پارچه و مواد فلزی بود تبدیل می‌کرد .
بریتانیا به کارگاه دنیا تبدیل شده بود و محصولات نسبتاً کم‌هزینه را در حجم فراوان پخش می‌کرد ، جهان نیز خواستار آن محصولات بود ؛ اما برای خرید آنها نیاز به پوندهای بریتانیایی بود . ازاین‌رو تقاضای پوند هم‌زمان با آن بالا رفت . بریتانیا همچنین یک نیروی نظامی قوی را برای خود ایجاد کرده بود ، مخصوصاً نیروی دریایی این کشور ، و همچنین مستعمره‌های بسیاری را تحت‌کنترل درآورده بود . این مستعمره‌ها که برخی از آنها دارای منابع سرشار بودند برتری پوند را تقویت می‌کردند .
بین سال‌های ۱۷۸۰ و ۱۸۱۵ مرکز اقتصاد جهان لندن بود و در ۱۹۲۹ این مرکز به آنسوی اقیانوس اطلس ، یعنی نیویورک منتقل شد .