قصههای آمریکای لاتین
جمعه, ۱ اسفند ۱۳۹۹، ۰۹:۴۶ ق.ظ
... دانگیرا° درعینحال بسیاری از داستانهای تائینو را که در واقع فرضیهی پیدایش کیهان است ، گردآورده و شباهتهای آنها را با اساطیر کلاسیک نشان داده است . او با این مشاهدات موضوعی را مطرح کرد که حتی امروز مایهی دردسر فیلسوفان و انسانشناسان شده و آن موضوع این است که آیا 'اسطوره' پدیدهای کلی است که با داستانهای مشابه در مناطق جداگانهی جهان نقل میشود ؟ آیا یک ذهنیتِ جهانی در این داستانها یافت نمیشود ؟ در اواخر قرن پانزدهم و اوایل قرن شانزدهم اجزای چیزی که بعدها ادبیات آمریکای لاتین شد (و از قضا بهدست این اومانیست شایسته به لاتین نوشته شد) در نوشتههای تأثیرگذار دانگیرا فعال شده بود .
[...]
دنیای جدید ، فقط از دیدگاه اروپاییان "جدید" بود . مردم بومی آنجا قرنها قبل از آنکه کشتیهای کریستف کلمب در آن صبح دورانساز ۱۲ اکتبر ۱۴۹۲ در افق این منطقه پدیدار شوند ، برای هم قصه میگفتند . قصههای آنان مانند داستانهای عهدعتیق و اساطیر کلاسیک ، دربارهی منشأ جهان و انسان بود و شامل قصههایی دربارهی آشوبهای کیهانی ، زنای محارم ، خشونت ، خیانت ، کشمکشهای شاهان و مهاجرتهای بزرگ میشد . این داستانها وسیلهای بود برای تجسم بخشیدن به جهان و چارهگری واقعیتهای تلخ و تندی که زنان و مردان در هرکجا با آن رودررو میشدند ، یعنی تقدیر ، مرگ ، عروج به عالم بالا و سازماندهی زندگی اجتماعی . از بیاعتباری عشق ، خواه عشقِ پدر-فرزندی و خواه عشق جسمانی ، سخن میگفتند . از رفتن و آمدن نسلها ، ترس از پدیدههای طبیعی و مسائلی در مورد دانش و قداست . برخی از کشیشان ، خشمگین از رفتار فاتحان با این مردم که به غلط "هندی" (Indian) نامیده میشدند ، این داستانها را جمع کردند و بهصورت مکتوب درآوردند تا ثابت کنند که این مردمان از نژادِ انسان و از فرزندان خدای مسیحیاناند . تازگیِ این داستانها اغلب حیرتآور بود اما بداعت فرهنگ اروپایی ، خاصه مسیحی ، برای بومیان منطقه از این نیز بیشتر بود .
داستانهای اروپایی و آمریکایی ، سرانجام با هم درآمیخت ، زیرا بومیان ، هرکدام با صداقتی کمتر یا بیشتر و اغلب به سبب وحشت از سبوعیتِ ناگفتنی فاتحان ، آئین جدید را پذیرفتند . این فرآیند بار دیگر تکرار شد ، آنگاه که آفریقاییها بهعنوان برده به مناطق گوناگون دنیای جدید ، خاصه کارائیب و برزیل پای نهادند . روشهای گوناگون گردآوری داستان که آن کشیشان ابداع کردند هنوز هم رواج دارد . ما برخی از داستانهای این مجموعه را وامدار کشیشان اوایل دوران استعمار ، و سپس وامدار انسانشناسان هستیم ، زیرا تا پیش از ورود اروپاییان هیچنوع کتابتی در دنیای جدید وجود نداشت . مشکلاتی که در این فرآیند گردآوری پیش میآمد (مشکلات سیاسی ، اخلاقی و ادبی) اغلب در بافت داستانها ، خاصه در داستانهای دوران جدید ، جای میگرفت .
داستانهای کوتاهِ آمریکای لاتین ( گردآوری : روبرتو گونسالس اچهوریا )
°پتر مارتیر دانگیرا (۱۴۹۵-۱۵۲۶) نخستین مورخ دنیای جدید و نیز گردآورندهی آمریکانا (هم دربارهی صنایعدستی و هم دربارهی فرهنگ مردمان بومی آمریکای لاتین)
[...]
دنیای جدید ، فقط از دیدگاه اروپاییان "جدید" بود . مردم بومی آنجا قرنها قبل از آنکه کشتیهای کریستف کلمب در آن صبح دورانساز ۱۲ اکتبر ۱۴۹۲ در افق این منطقه پدیدار شوند ، برای هم قصه میگفتند . قصههای آنان مانند داستانهای عهدعتیق و اساطیر کلاسیک ، دربارهی منشأ جهان و انسان بود و شامل قصههایی دربارهی آشوبهای کیهانی ، زنای محارم ، خشونت ، خیانت ، کشمکشهای شاهان و مهاجرتهای بزرگ میشد . این داستانها وسیلهای بود برای تجسم بخشیدن به جهان و چارهگری واقعیتهای تلخ و تندی که زنان و مردان در هرکجا با آن رودررو میشدند ، یعنی تقدیر ، مرگ ، عروج به عالم بالا و سازماندهی زندگی اجتماعی . از بیاعتباری عشق ، خواه عشقِ پدر-فرزندی و خواه عشق جسمانی ، سخن میگفتند . از رفتن و آمدن نسلها ، ترس از پدیدههای طبیعی و مسائلی در مورد دانش و قداست . برخی از کشیشان ، خشمگین از رفتار فاتحان با این مردم که به غلط "هندی" (Indian) نامیده میشدند ، این داستانها را جمع کردند و بهصورت مکتوب درآوردند تا ثابت کنند که این مردمان از نژادِ انسان و از فرزندان خدای مسیحیاناند . تازگیِ این داستانها اغلب حیرتآور بود اما بداعت فرهنگ اروپایی ، خاصه مسیحی ، برای بومیان منطقه از این نیز بیشتر بود .
داستانهای اروپایی و آمریکایی ، سرانجام با هم درآمیخت ، زیرا بومیان ، هرکدام با صداقتی کمتر یا بیشتر و اغلب به سبب وحشت از سبوعیتِ ناگفتنی فاتحان ، آئین جدید را پذیرفتند . این فرآیند بار دیگر تکرار شد ، آنگاه که آفریقاییها بهعنوان برده به مناطق گوناگون دنیای جدید ، خاصه کارائیب و برزیل پای نهادند . روشهای گوناگون گردآوری داستان که آن کشیشان ابداع کردند هنوز هم رواج دارد . ما برخی از داستانهای این مجموعه را وامدار کشیشان اوایل دوران استعمار ، و سپس وامدار انسانشناسان هستیم ، زیرا تا پیش از ورود اروپاییان هیچنوع کتابتی در دنیای جدید وجود نداشت . مشکلاتی که در این فرآیند گردآوری پیش میآمد (مشکلات سیاسی ، اخلاقی و ادبی) اغلب در بافت داستانها ، خاصه در داستانهای دوران جدید ، جای میگرفت .
داستانهای کوتاهِ آمریکای لاتین ( گردآوری : روبرتو گونسالس اچهوریا )
°پتر مارتیر دانگیرا (۱۴۹۵-۱۵۲۶) نخستین مورخ دنیای جدید و نیز گردآورندهی آمریکانا (هم دربارهی صنایعدستی و هم دربارهی فرهنگ مردمان بومی آمریکای لاتین)
- ۹۹/۱۲/۰۱