خاندان اشکانی

این عنوان از نام ارشک بنیادگذار آن خاندان گرفته شده است . نخست آنان را در انتساب به ارشک سردودمان آن خاندان 'ارشکانی' می‌گفتند ، بعدها تبدیل به اشکانی شده است . برخی گفته‌اند که چون جایگاه اشکانیان در آساک بود از این‌جهت آن‌ خانواده را اشکانی خواندند ولی این قول ضعیف به‌نظر می‌رسد .
اشک اول (ارشک) بنابه‌روایت استرابون مردی سکایی از تیره‌ی پارتی بود و در دره‌های [مجاور] رود اترک می‌زیست . چون شنید که دیودتوس در باختر سربرداشته و دعوی استقلال کرده است ، او نیز به پارت آمد و از فرمان سلوکی‌ها سرپیچید و خود را شاه خواند و سلسله‌ی اشکانی را تشکیل داد (۲۵۰ ق.م) پس از آن روی به‌ باختر آورد و با آن دولت که تازه مستقل شده بود به جنگ پرداخت و در آن میان کشته شد . (۲۴۷ ق.م)
ارشک نیای پادشاهان اشکانی است و مورد ستایش ایشان بود . او را به لقب یونانی اِپی‌فانس می‌خواندند که به زبان یونانی به‌معنی نامدار و سرافراز است ، و نام او را در آغاز اسم خود برای احترام می‌افزودند .
اشک دوم (تیرداد اول) پس از برادر شاه شد . وی ۳۷ سال پادشاهی کرد و وضع خود را در برابر سلوکیان و باختریان استوار ساخت و پایتخت خود را از آساک به شهر هِکاتُم‌پیلُس (صددروازه) انتقال داد و خود را شاه بزرگ خواند . پارت‌ها سال ۲۴۸ ق.م را که سال به‌شاهی نشستن او است مبدأ تاریخ خود قرار دادند .
اشکانیان برای اینکه خاندان خود را محبوب مردم ایران سازند ، خود را از نسل هخامنشیان می‌شمردند و می‌گفتند فری‌یاپیت Phriapites پدر اشک و تیرداد ، پسر اردشیر دوم هخامنشی بوده است . تیرداد با پادشاه سلوکی ، سلوکوس کالی نیکوس جنگ کرد و او را شکست داد پس از آن شهری به‌نام 'دارا' که در نزدیک ابیورد کنونی است به‌ساخت ، وی در پیری (۲۱۴ ق.م) درگذشت .
ایران در عهد باستان ( جواد مشکور )