فقیر و غنی

بر اثر مشکلات تغذیه که به‌مرور زمان بیشتر می‌شد ، عناوین تازه‌ای برای نگرانی پیدا شده بود . سودجویان پا به میدان گذاشته بودند و مواد غذایی ضروری را که در بازار معمولی پیدا نمی‌شد به قیمت‌های سرسام‌آور عرضه می‌کردند . به‌این ترتیب خانواده‌های فقیر در وضع بسیار شاقی قرار داشتند و حا‌ل‌آنکه برای خانواده‌های ثروتمند همه‌چیز فراهم بود . طاعون با بی‌طرفی نافذی که در قلمرو خود مراعات می‌کرد ، معمولاً می‌بایستی اصل تساوی را در همشهریان ما تقویت کند ، اما برعکس بر اثر بازیِ عادیِ خودخواهی ، احساس بی‌عدالتی را در قلب انسان‌ها حادتر می‌ساخت . البته تساوی ایراد ناپذیری در مورد مرگ برقرار بود ، اما آن‌را هم هیچکس نمی‌خواست . بیچارگان که در این‌وضع از گرسنگی رنج می‌بردند ، باز هم با حسرت بیشتری به شهرها و روستاهای مجاور می‌اندیشیدند که در آنها زندگی آزاد بود و نان گران نبود . اکنون که نمی‌توانستند غذای کافی برای آن‌ها فراهم کنند ، این احساس غیرعاقلانه در آنان پیدا شده بود که باید به آنها اجازه‌ی خروج بدهند . شعاری دهان به دهان می‌گشت ، گاهی آن‌را بر روی دیوارها می‌خواندند و قبلاً نیز چندبار بر سر راه استاندار فریادزده بودند : "نان یا هوا !" این شعار طنزآمیز علامت تظاهراتی بود که به‌سرعت از آنها جلوگیری شد ، ولی جنبه‌ی خطرناک آن‌ها بر هیچکس پوشیده نماند .
روزنامه‌ها در مقابل هر مبلغی که گرفته بودند ، از دستورالعمل خوشبینی اطاعت می‌کردند . بنابر نوشته‌های آنها ، آنچه وضع حاضر را مشخص می‌ساخت "سرمشق هیجان‌انگیز آرامش و خونسردی" بود که مردم می‌دادند . اما در شهری که درهایش را به‌روی خود بسته است و هیچ‌چیزی نمی‌تواند مخفی بماند ، هیچکس درباره‌ی "سرمشقی" که جماعت می‌داد اشتباه نمی‌کرد .
طاعون ( آلبر کامو )