رانت نفت و تفاوت دو حکومت

با فروپاشی سلسله ی پهلوی و تاسیس جمهوری اسلامی ، چرخه ی رقابت بر سر رانت نفت وارد دور پنجم خود شد . این دور از چرخه ی رقابت برای رانت نفت دارای دو مشخصه ی اصلی است :

• استفاده از رانت نفت برای اسلامی سازی آمرانه ی کشور .
• گسترش دامنه ی رقابت برای تصاحب رانت نفت بین جناح های حکومت و تعمیق آن به درون جامعه .

رانت نفت به دو پادشاه پهلوی اجازه داد تا برنامه ی نوسازی آمرانه ی ایران را به اجرا بگذارند و به جمهوری اسلامی اجازه داد تا در جهت اسلامی کردن آمرانه ی ایران اقدام کند . در هر دومورد رانت نفت به صورت ابزار اصلی تحمیل خواست طبقه ی حاکم بر جامعه عمل کرده و از شیوه های کم و بیش مشابهی استفاده شده است . در هر دو مورد ، ابتدا یک گروه نسبتا کوچک نهاد دولت را در اختیار گرفت ؛ سپس با استفاده از نیروی اولیه ی نهاد دولت ، رانت نفت را به تصرف خود درآورد ؛ آنگاه با استفاده از رانت نفت اقدام به شکل دادن جامعه در راستای اهداف خود نمود . اما دو مورد مذکور اهداف بسیار متفاوتی را پیش روی قرار دادند . هدف در مورد اول نوسازی آمرانه ی ایران در سمت و سوی الگوی غرب بود و در مورد دوم اسلامی کردن ایران در سمت و سوی بازگشت به الگوی صدر اسلام میباشد .

نفرین نفت ( هادی زمانی )