خداوند می فرماید :
"قسم به نون و قسم به قلم و به آنچه که می نویسد ." (۱-قلم)
"بخوان ، که پروردگارت بزرگوار است ، همان که [نوشتن] را بوسیله ی قلم آموخت آنچه را که آدمی نمی دانست آموخت ." (۳تا۵-علق) "
"که این قرآنی ارجمند است ، در نوشته ای پنهان [لوح محفوظ] که جز پاکیزه گان بِدان نرسند ." (۷۷تا۷۹-واقعه)
"خداوند هرچه را که می خواهد [از آن نوشته] محو می کند و [هرچه را که می خواهد] ثابت می کند و اصل کتابها [لوح محفوظ] نزد او است ." (۳۹-رعد)
و اینکه :
"آن در لوح محفوظ نزد ما بلند مرتبه و حکیم است ." (۴-زخرف)
و در خبر است که : اسرافیل فرشته ای است که بر لوح گماشته شده است ، در آن می نگرد و منتظر است که چه موقع برای دمیدن در صور به او امر شود . و لوح ، مجموع علوم موجودات است (یعنی نقوش و صُوَر عقلی) ، و گفته شده : اصل آن از طلا ، و دو طرف آن از یاقوت قرمز است ، که پهنای هر یک از خاور تا باختر ، و درازای آن از عرش تا فرش است ؛ و قلم ، مروارید سفیدی است که درازای آن هزار ساله راه است .
و در حدیث است که : چون خداوند قلم را خلق کرد ، فرمود : بنویس ! عرض کرد : چه بنویسم ؟ فرمود : علم مرا در خلق بنویس ! سپس قلم به آنچه که تا روز قیامت وجود داشت جاری شد .
و از رسول صلی الله علیه و آله روایت شده است که : علم پیشی گرفت ، و قلم خشک شد (کنایه از مرتبه ی قضای الهی است که هیچگونه برگشت و نسخی ندارد -مترجم) ، و قضاء و حکم حق به چگونگی نوشته ، و تصدیق به اینکه سعادت و نیکبختی از خدا ، و شقاوت و بدبختی از خداست ، تمام شد .
و در کتاب 'اعتقادات' از ابن بابویه قمی رضوان الله علیه آمده است که : "لوح و قلم دو فرشته اند ." البته اثبات این دو از طریق خبر و روایت اینچنین است ، ولی از طریق عبرت و بینش ، برهان عقلی تمام آنچه را که گفتند جایز دانسته و انکار نمی کند ، و مانند این است که یکی از آن دو که قلم است ، جوهری عقلی و بلکه عقل کلی است : که آن به تمامه عالم عقلی است ؛ و دومی یعنی لوح ، جوهری است نفسانی بلکه نفس کلی که به تمامه عالم نفسانی است .
اسرارُالآیات ( مُلاصدرا )
"قسم به نون و قسم به قلم و به آنچه که می نویسد ." (۱-قلم)
"بخوان ، که پروردگارت بزرگوار است ، همان که [نوشتن] را بوسیله ی قلم آموخت آنچه را که آدمی نمی دانست آموخت ." (۳تا۵-علق) "
"که این قرآنی ارجمند است ، در نوشته ای پنهان [لوح محفوظ] که جز پاکیزه گان بِدان نرسند ." (۷۷تا۷۹-واقعه)
"خداوند هرچه را که می خواهد [از آن نوشته] محو می کند و [هرچه را که می خواهد] ثابت می کند و اصل کتابها [لوح محفوظ] نزد او است ." (۳۹-رعد)
و اینکه :
"آن در لوح محفوظ نزد ما بلند مرتبه و حکیم است ." (۴-زخرف)
و در خبر است که : اسرافیل فرشته ای است که بر لوح گماشته شده است ، در آن می نگرد و منتظر است که چه موقع برای دمیدن در صور به او امر شود . و لوح ، مجموع علوم موجودات است (یعنی نقوش و صُوَر عقلی) ، و گفته شده : اصل آن از طلا ، و دو طرف آن از یاقوت قرمز است ، که پهنای هر یک از خاور تا باختر ، و درازای آن از عرش تا فرش است ؛ و قلم ، مروارید سفیدی است که درازای آن هزار ساله راه است .
و در حدیث است که : چون خداوند قلم را خلق کرد ، فرمود : بنویس ! عرض کرد : چه بنویسم ؟ فرمود : علم مرا در خلق بنویس ! سپس قلم به آنچه که تا روز قیامت وجود داشت جاری شد .
و از رسول صلی الله علیه و آله روایت شده است که : علم پیشی گرفت ، و قلم خشک شد (کنایه از مرتبه ی قضای الهی است که هیچگونه برگشت و نسخی ندارد -مترجم) ، و قضاء و حکم حق به چگونگی نوشته ، و تصدیق به اینکه سعادت و نیکبختی از خدا ، و شقاوت و بدبختی از خداست ، تمام شد .
و در کتاب 'اعتقادات' از ابن بابویه قمی رضوان الله علیه آمده است که : "لوح و قلم دو فرشته اند ." البته اثبات این دو از طریق خبر و روایت اینچنین است ، ولی از طریق عبرت و بینش ، برهان عقلی تمام آنچه را که گفتند جایز دانسته و انکار نمی کند ، و مانند این است که یکی از آن دو که قلم است ، جوهری عقلی و بلکه عقل کلی است : که آن به تمامه عالم عقلی است ؛ و دومی یعنی لوح ، جوهری است نفسانی بلکه نفس کلی که به تمامه عالم نفسانی است .
اسرارُالآیات ( مُلاصدرا )
